DUY yürürlükte
EPDK’nın geçtiğimiz Mart ayında Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nde yaptığı değişiklikler 1 Temmuz itibariyle yürürlüğe girdi. Gün İçi Piyasası’nın oluşmasını ve serbest tüketicilerin tedarikçi değişikliği yapmasını kolaylaştırıcı hükümler içeren düzenlemeler, piyasanın serbestleşmesi ve rekabet ortamının geliştirilmesi adına kritik önem taşıyor.
Gün İçi Piyasası
Gün İçi Piyasası 30 Haziran saat 18.00’de 1 Temmuz kontratlarının üretilmesiyle resmen başladı. İlk eşleşme piyasa açıldıktan yaklaşık bir saat sonra 117,81 TL/MWh fiyatla 100 Lot olarak gerçekleşti. Halen sorunsuz bir şekilde çalışan sistemde işlem hacminin önümüzdeki dönemde hızlı bir şekilde artması bekleniyor.
Serbest tüketici
Serbest tüketicilerin sayaçlarının kayıt esnasında bir veri tabanından seçilmesi ve serbest tüketicilerin tedarikçi değişikliği esnasında mevcut tedarikçisinden onay alması şartının kaldırılması gibi hükümler içeren değişiklikler de 1 Temmuz’da yürürlüğe girdi. Düzenlemeyle tedarikçi değişim süreçlerinin kolaylaştırılması ve hızlanması hedeflendi.
Şeffaflık artmalı, bilgi herkese eşit mesafede olmalı
ELEKTRİK PİYASASINDA yürürlüğe giren düzenlemeleri ETD Başkanı Cem Aşık’la konuştuk. Cem Aşık, gün içi piyasasının faaliyete geçmesinin ticaret hacminin doğru bir zeminde artması ve yatırımcıların risklerini daha iyi yönetebilmeleri için olumlu bir gelişme olduğunu ifade etti.
GAZETEMİZE ÖZEL açıklamasında Aşık, iletim kısıtları ve sayaç okumalarındaki sorunlara dikkat çekerek, “Elektrikte ve doğalgazda hızlıca şeffaflığı arttırıcı ve herkese eşit mesafede bilgilerin yayınlanmasının sağlanması ve piyasa gözetimi, bu süreci yoluna sokacaktır” dedi.
‘Şeffaflık artmalı, bilgi herkese eşit mesafede olmalı’
Enerji Ticareti Derneği (ETD) Başkanı Cem Aşık elektrik piyasasında 1 Temmuz itibariyle yürürlüğe giren düzenlemelerle ilgili gazetemize özel açıklamalarda ve değerlendirmelerde bulundu.
ETD Başkanı Cem Aşık ile 1 Temmuz tarihi itibariyle elektrik piyasasında uygulanmaya başlayan Gün İçi Piyasası ile ilgili konuşmak üzere bir araya geldik. Aşık; “Elektrikte ve doğalgazda şeffaflığı arttırıcı ve herkese eşit mesafede bilgilerin hızlıca yayınlanmasının sağlanması ve piyasa gözetimi, süreci yoluna sokacaktır” diye konuştu.
Gün İçi Piyasasının serbestleşmeye ilişkin yaratacağı etkilerden söz eden Cem Aşık; “Bildiğiniz gibi ticarete esas fiyatların oluştuğu piyasa Gün Öncesi Piyasasıdır. Gün İçi Piyasası ise Gün Öncesi ile Dengeleme Güç Piyasalarının arasına girerek, pazarın kendini doğru ticari şartlarla dengelemesine olanak verir. Yani Gün İçi Piyasasının faaliyete geçmesi, ticaret hacminin doğru bir zeminde artması ve yatırımcıların risklerini daha iyi yönetebilmeleri için olumlu bir gelişmedir. Ancak ülkemizde –özellikle iletim kısıtları kaynaklı olarak- olması gerekenden misliyle büyük bir Dengeleme talimat hacmi var olduğundan, gün içi piyasasının piyasalar arası arbitraja yol açacak şekilde amacı dışında kullanılması, iyi piyasa gözetimi yapılarak, engellenmelidir” dedi.
“DUY tüketici açısından riskler içeriyor”
EPDK’nın geçtiğimiz Mart ayında Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nde yaptığı değişikliklerin yürürlüğe girmesiyle ilgili açıklamada bulunan Aşık şöyle konuştu; “DUY’da birçok değişiklik olsa da, sürece yönelik iki önemli değişiklik göze çarpıyor. Bir tanesi serbest tüketicilerin sayaçlarının kayıt esnasında bir veri tabanından seçilmesi. Bu ileride tüketicilerin kendi tedarikçilerini seçmelerine olanak sağlayacak “ön uzlaştırma” sistemine dönüşeceğinden önemli bir adım. Diğer taraftan serbest tüketicilerin tedarikçi değişikliği esnasında mevcut tedarikçisinden onay alması şartı kaldırıldı. Bu değişikliği bazı rekabete aykırı uygulamaların önünü kestiği için olumlu değerlendiriyoruz. Ancak diğer taraftan, tüketici tarafında kötü niyetli bazı uygulamalara kapı açtığı için de riskler içeriyor. Özellikle ülkemizdeki yavaş işleyen hukuk sistemi düşünüldüğünde, tedarikçilerin son kullanıcı lehine olacak bazı işleri yapmaktan imtina edebileceklerini ve sağlanacak faydanın azalacağı endişesi taşıyoruz” diye konuştu.
“Liberalleşme hedefinden ödün verilmemeli”
Pazarın liberalleşme hedefinden ödün vermeden ve korkmadan devam etmesi gerektiğinin altını çizen Cem Aşık; “Özellikle baş ağrıtacak dalgalanmaların olmaması için pazara zaman zaman yapılan müdahaleler, tamamen şeffaf, rekabetçi, fiyatların arz ve talebe bağlı oluştuğu pazar yapısını zedeliyor. Bu da başta yatırımcılar olmak üzere pazara yeni oyuncuların girişini sekteye uğratıyor” şeklinde konuştu.
“ETD pazarın gelişmesinde öncü bir rol oynuyor”
Elektrik Toptan Satış Lisansı sahibi firmalar tarafından 2010 yılında kurulan ETD’nin, 2014 yılı itibariyle 46 üyesi bulunduğundan söz eden ETD Başkanı; “ETD, enerji sektörünün seçkin kuruluşlarından oluşan üyelerinden aldığı güçle, kuruluşundan bu yana pazarın gelişmesinde öncü bir rol oynamaktadır” dedi. Aşık; “ETD, enerji ticaretinin serbest rekabet koşullarında yapılabilmesi, piyasa fiyat ve bilgilerinin şeffaf, öngörülebilir ve ulaşılabilir olması, enerji piyasasının ülkemizin büyümesine katkıda bulunabilecek şekilde kurgulanması ve işletilmesine yönelik çalışmalar yapmaktadır. ETD, enerji piyasasının tüm katılımcıları, ulusal ve uluslararası kuruluşlar ve ilgili tüm devlet kurumları ile çalışmalar yürütmeye devam etmektedir. ETD, bünyesinde oluşturduğu ve ilgili kurumlarla ortak projeler yürüttüğü çalışma gruplarıyla, piyasa modelinin oluşturulması ve geliştirilmesine yönelik proaktif birçok inisiyatif başlatmaktadır” şeklinde konuştu.
“İletim kısıtlarına ve sayaç okumalarına dikkat”
Elektrikte ve doğalgazda hızlıca şeffaflığı arttırıcı ve herkese eşit mesafede bilgilerin yayınlanmasının sağlanması ve piyasa gözetimi, süreci yoluna sokacaktır diyen Aşık şöyle devam etti; “Bunun yanında fiyat modellerindeki yönetilebilirliği engelleyen iki alt yapı sorunumuzun çözümü ile ilgili de adımlar atmak gerekiyor. Bunlardan bir tanesi, öngörülemeyen maliyetler ve riskler yaratan iletim kısıtlarımız. Diğeri ise, zamanında ve doğru yapılamayan sayaç okumalarımız.”
